obiekty geograficzne oraz podział terytorialny
Powiat będziński – powiat w Polsce, woj. śląskim, utworzony 1 stycznia 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Będzin.
| gmina | powierzchnia [km²] | ludność | opis | na mapie |
|---|---|---|---|---|
| m. Będzin | 37 | 58425 | Będzin (niem. Bendzin, ros. Бендзин) – miasto powiatowe położone w południowej Polsce, w Zagłębiu Dąbrowskim, nad rzeką Czarną Przemszą, na Wyżynie Śląskiej, we wschodniej części województwa śląskiego, na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP) i konurbacji katowickiej.Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.Będzin jest historyczną stolicą regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Należy do najstarszych miast (650 lat od nadania magdeburskich praw miejskich) Małopolski i województwa śląskiego. Jest siedzibą władz powiatu będzińskiego (starostwo). Pełni rolę ośrodka handlowego, finansowo-gospodarczego (przemysł, energetyka), administracyjnego i kulturalno-oświatowego regionu.9 stycznia 2006 prezydent miasta podpisał deklarację utworzenia i przystąpienia do Górnośląskiego Związku Metropolitalnego (GZM) miasta Będzina, jednak miasto ze względów formalnych (nie jest powiatem grodzkim) nie mogło przystąpić do GZM.Pod względem ekonomicznym Będzin pełni głównie funkcje administracyjne i handlowo–przemysłowe; rozwijają się funkcje turystyczne. Jest ośrodkiem we wschodniej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. |  |
| m. Czeladź | 16 | 32940 | Czeladź – miasto i gmina w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, położona w Zagłębiu Dąbrowskim, nad rzeką Brynicą, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jest najstarszym miastem powiatu będzińskiego oraz całego Zagłębia Dąbrowskiego, prawa miejskie otrzymało w XIII w.Według danych z 30 czerwca 2010 miasto miało 33 556 mieszkańców. | |
| m. Sławków | 37 | 7129 | Sławków – miasto i gmina w województwie śląskim (od 2002), w powiecie będzińskim. Sławków położony jest w Zagłębiu Dąbrowskim, na wschodzie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Do 1954 roku siedziba gminy Sławków. W latach 1999–2001 Sławków należał do powiatu olkuskiego w woj. małopolskim. Z dniem 1 stycznia 2002 przyłączono gminę Sławków do powiatu będzińskiego w województwie śląskim. Gmina stanowi obecnie jego eksklawę, oddzieloną od reszty powiatu obszarami powiatów grodzkich Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec. | |
| m. Wojkowice | 13 | 9107 | Wojkowice – miasto i gmina w Zagłębiu Dąbrowskim, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, nad rzeką Brynicą. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa katowickiego.Wojkowice sąsiadują: od północy i zachodu z gminą Bobrowniki (sołectwa: Rogoźnik, Bobrowniki), od wschodu z miastem Będzin (dzielnica Grodziec), od południa z miastem Siemianowice Śląskie (dzielnica Przełajka) oraz z miastem Piekary Śląskie (dzielnice: Dąbrówka Wielka i Brzozowice-Kamień). | |
| gmina Bobrowniki | 52 | 11912 | Bobrowniki – gmina wiejska w Zagłębiu Dąbrowskim, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie katowickim.Siedziba gminy to Bobrowniki.Według danych z 29 grudnia 2011 gminę zamieszkiwało 11 547 osób. | |
| gmina Mierzęcice | 49 | 7588 | Mierzęcice (do 1915 gmina Sulików) – gmina wiejska w Zagłębiu Dąbrowskim, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim. W latach 1975-1998 gmina należała do województwa katowickiego.Siedziba gminy to Mierzęcice.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 7305 osób. | |
| gmina Psary | 46 | 11817 | Psary – gmina wiejska w Zagłębiu Dąbrowskim, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie katowickim. Siedziba gminy to Psary.Gmina Psary leży w północnej strefie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Otoczona jest wyspowymi wzgórzami triasowymi, a w części centralnej rozciąga się Kotlina Psarska. Gmina Psary utworzona jest z 10 sołectw: Psary, Sarnów, Dąbie (z wsią Chrobakowe), Preczów, Gródków, Góra Siewierska, Goląsza (miejscowości: Brzękowice Górne i Goląsza Górna), Brzękowice (miejscowości: Goląsza Dolna i Brzękowice-Wał), Malinowice, Strzyżowice. Dużą zaletą gminy jest sąsiedztwo dużych miast: Sosnowca, Dąbrowy Górniczej, Będzina, Bytomia.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 11 086 osób. | |
| gmina Siewierz | 114 | 12252 | Siewierz – gmina miejsko-wiejska w województwie śląskim, w powiecie będzińskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie katowickim.Siedziba gminy to Siewierz. | |