obiekty geograficzne oraz podział terytorialny
Województwo pomorskie – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw, położone w północnej Polsce. Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km².Według danych z 30 czerwca 2013 r. województwo miało 2 292 452 mieszkańców.
| powiat | powierzchnia [km²] | ludność | opis | na mapie |
|---|---|---|---|---|
| m. Gdańsk | 262 | 461531 | Gdańsk (łac. Dantiscum, Dantis, Gedanum, niem. Danzig, kasz. Gduńsk, Gdańskò, Gdôńskò, Gdôńsk, Gdóńskò, Gdóńsk) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, położone nad Morzem Bałtyckim, u ujścia Motławy do Wisły, nad Zatoką Gdańską, na Pobrzeżu Gdańskim. Centrum kulturalne, naukowe i gospodarcze oraz węzeł komunikacyjny północnej Polski, stolica województwa pomorskiego. Ośrodek gospodarki morskiej z dużym portem handlowym.Gdańsk z 460 427 mieszkańcami zajmuje szóste miejsce w Polsce pod względem liczby ludności, a także szóste miejsce pod względem powierzchni – 261,96 km². Ośrodek aglomeracji gdańskiej. Wraz z Gdynią i Sopotem tworzy Trójmiasto – czwarty pod względem wielkości obszar metropolitalny w Polsce.Jest to miasto o ponad tysiącletniej historii, którego tożsamość na przestrzeni wieków kształtowała się pod wpływem różnych kultur. Gdańsk był ongiś również miastem królewskim i hanzeatyckim, posiadał prawo do czynnego uczestnictwie w akcie wyboru króla, w XVI w był najbogatszym w Rzeczypospolitej. Miasto było też ważnym ośrodkiem kulturalnym. Gdańsk uznawany jest za symboliczne miejsce wybuchu II wojny światowej oraz początku upadku komunizmu w Europie Środkowej. Na terenie miasta znajdują się liczne zabytki architektury, działa w nim wiele instytucji i placówek kulturalnych. |  |
| m. Gdynia | 135 | 248042 | Gdynia (wymowa (kasz. Gdiniô, niem. Gdingen) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Gdańskim i Pojezierzu Wschodniopomorskim. Wchodzi w skład Trójmiasta (wraz z Gdańskiem i Sopotem). Jest jednym z miast aglomeracji Trójmiasta.Prawa miejskie Gdynia uzyskała 10 lutego 1926 roku. Impulsem do rozwoju miasta była budowa portu, który powstał w celu zapewnienia Polsce dostępu do morskich szlaków i bazy marynarki wojennej wobec niepewnej sytuacji w Wolnym Mieście Gdańsku. Szybki napływ ludności i dynamiczny rozwój portu sprawiły, że w ciągu kilkunastu lat po nadaniu praw miejskich Gdynia ze wsi rybackiej przekształciła się w miasto zamieszkane przez 127 tys. osób (1939).Obecnie liczy 248 726 mieszkańców, a jej powierzchnia zajmuje 135,14 km² (według danych GUS-u z 1 stycznia 2013). Jest największym polskim miastem niebędącym miastem wojewódzkim. | |
| m. Sopot | 17 | 37903 | Sopot (kaszb. Sopòt lub też Sopòtë, Copòtë, Copòt, niem. Zoppot) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce nad Zatoką Gdańską (Morze Bałtyckie), położone na Pobrzeżu Gdańskim, pomiędzy Gdańskiem i Gdynią, z którymi tworzy Trójmiasto. Jest jednym z miast aglomeracji gdańskiej. Sopot jest najmniejszym pod względem ludności miastem na prawach powiatu w Polsce.Sopot jest kurortem nadmorskim, miastem uzdrowiskowym, po II wojnie światowej znanym z organizowanych tam od 1961 w Operze Leśnej konkursów piosenki Sopot Festival.Miasto posiada najdłuższe w Europie molo o drewnianej konstrukcji.Po reformie administracyjnej w 1999 Sopot w drodze wyjątku otrzymał uprawnienia miasta na prawach powiatu (przysługujące nominalnie miastom o liczbie ludności powyżej 100 tys.).Może także poszczycić się jednym z najniższych w Polsce wskaźników bezrobocia wynoszącym 4,9% (ok. 900 osób). | |
| powiat gdański | 794 | 105247 | Powiat gdański (kasz. Gduńsczi kréz) – powiat w Polsce, położony w północno-wschodniej części województwa pomorskiego. Jego siedzibą jest miasto Pruszcz Gdański. | |
| powiat kartuski | 1121 | 125076 | Powiat kartuski (kaszb. Kartësczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kartuzy. | |
| powiat nowodworski (pomorskie) | 672 | 36332 | Powiat nowodworski – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Nowy Dwór Gdański. | |
| powiat pucki | 572 | 81597 | Powiat pucki (kaszb. Pùcczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie) utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Puck. Jest to najdalej wysunięty na północ powiat Polski – w jego granicach znajduje się przylądek Rozewie (54°50′N). | |
| powiat wejherowski | 1285 | 205892 | Powiat wejherowski (kaszb. Wejrowsczi kréz) – powiat w północnej Polsce, w województwie pomorskim, utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wejherowo. Jest najludniejszym powiatem ziemskim w województwie pomorskim. Biorąc pod uwagę całą Polskę, powiat zajmuje siódmą lokatę wśród powiatów ziemskich pod względem ludności. Powiat w znacznej części jest zamieszkany przez ludność kaszubską. W dwóch gminach – Szemud i Linia – wprowadzono w 2010 język kaszubski jako język pomocniczy, przy czym wprowadzono również kaszubskie nazwy miejscowości.W skład powiatu wchodzą: miasta: Reda, Rumia, Wejherowo gminy miejskie: Reda, Rumia, Wejherowo gminy wiejskie: Choczewo, Gniewino, Linia, Luzino, Łęczyce, Szemud, Wejherowo | |
| powiat kościerski | 1166 | 71241 | Powiat kościerski (kasz. Kòscersczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kościerzyna. | |
| powiat kwidzyński | 835 | 83611 | Powiat kwidzyński – powiat w Polsce (województwo pomorskie) utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kwidzyn. | |
| powiat malborski | 494 | 64371 | Powiat malborski – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Malbork. W 2002 z części obszaru powiatu malborskiego utworzono powiat sztumski.W skład powiatu wchodzą: miasta: Malbork, Nowy Staw gminy miejskie: Malbork gminy miejsko-wiejskie: Nowy Staw gminy wiejskie: Lichnowy, Malbork, Miłoradz, Stare Pole↑ | |
| powiat starogardzki | 1345 | 127279 | Powiat starogardzki – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Starogard Gdański. Obejmuje tereny Kociewia. Na terenie powiatu znajduje się arboretum w Wirtach. | |
| powiat sztumski | 731 | 42511 | Powiat sztumski – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 2002 z części powiatu malborskiego. Jego siedzibą jest miasto Sztum.Po reformie administracyjnej w 1999 Sztum i tereny powiatu sztumskiego zostały włączone do powiatu malborskiego, co wywołało niezadowolenie jego mieszkańców, które objawiło się licznymi protestami. Ich efektem było utworzenie od 1 stycznia 2002 powiatu ze stolicą w Sztumie. | |
| powiat tczewski | 697 | 115962 | Powiat tczewski − powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Tczew. | |
| powiat bytowski | 2192 | 78307 | Powiat bytowski (kasz. Bëtowsczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bytów.W skład powiatu wchodzą: miasta: Bytów, Miastko gminy miejsko-wiejskie: Bytów, Miastko gminy wiejskie: Borzytuchom, Czarna Dąbrówka, Kołczygłowy, Lipnica, Parchowo, Studzienice, Trzebielino, Tuchomie↑ | |
| powiat chojnicki | 1364 | 96213 | Powiat chojnicki (kasz. Chònicczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Chojnice.W skład powiatu wchodzą: gminy miejskie: Chojnice gminy miejsko-wiejskie: Brusy, Czersk gminy wiejskie: Chojnice, KonarzynyPowiat chojnicki znajduje się na terenie trzech mezoregionów: Borów Tucholskich, Pojezierza Krajeńskiego oraz Równiny Charzykowskiej. Powoduje to zróżnicowanie warunków naturalnych na terenie powiatu.Powiat powstał w 1772, jednakże wcześniej Chojnice były ważnym ośrodkiem administracyjno-gospodarczym na terenie powiatów człuchowskiego i tucholskiego. Do 1975 powiat należał do województwa bydgoskiego, a od 1999 do województwa pomorskiego ze stolicą w Gdańsku.Rolnictwo ma małe znaczenie w gospodarce powiatu. W Chojnicach oraz Czersku rozwinięty jest przemysł. Głównymi gałęziami przemysłu są: drzewny, rolno-spożywczy, metalowy oraz maszynowy. Coraz większe znaczenie mają usługi, głównie handel i turystyka. | |
| powiat człuchowski | 1575 | 57193 | Powiat człuchowski (kasz. Człëchòwsczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Człuchów. | |
| powiat lęborski | 706 | 66130 | Powiat lęborski (kaszb. Lãbòrsczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lębork. | |
| m. Słupsk | 43 | 93936 | Słupsk (wymowa, niem. Stolp, kasz. Stôłpsk, Stôłpskò, Słëpsk, Słëpskò) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, siedziba powiatu słupskiego oraz gminy Słupsk. Leży nad rzeką Słupią, na Pobrzeżu Koszalińskim, w odległości 18 km od Bałtyku. Jest to ośrodek przemysłu: obuwniczego, maszynowego (głównie maszyny rolnicze), tworzyw sztucznych, okiennego oraz samochodowego (autobusy i ciężarówki), meblarskiego i kosmetycznego. Historycznie miasto należy do Pomorza Zachodniego.Według danych z 31 marca 2011 r. miasto liczyło 95 882 mieszkańców.Patronem miasta jest bł. Bronisław Kostkowski. | |
| powiat słupski | 2304 | 97437 | Powiat słupski (kasz. Stôłpsczi kréz) – powiat w Polsce (województwo pomorskie) utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Słupsk. | |