obiekty geograficzne oraz podział terytorialny
Powiat przeworski – powiat w Polsce (województwo podkarpackie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Przeworsk. Wchodzi w skład polsko-ukraińskiejstrefy przygranicznej.
| gmina | powierzchnia [km²] | ludność | opis | na mapie |
|---|---|---|---|---|
| m. Przeworsk | 22 | 15779 | Przeworsk (łac. Prevorsc, ukr. Переворськ, ros. Пшеворск, hebr. פשבורסק, łot. Pševorska) – miasto i gmina w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, na Podgórzu Rzeszowskim, nad Mleczką, przy trasie międzynarodowej E40, dawna siedziba magnaterii polskiej. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa przemyskiego. Jest członkiem Związku Miast Polskich.Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 15 733 mieszkańców.Pierwsza wzmianka o Przeworsku pochodzi z 1281. Miasto zostało lokowane w 1393 na przecięciu ważnych szlaków handlowych, w miejscu dawnego grodu ruskiego. Dzięki licznym przywilejom i utworzeniu w 1470 powiatu sądowego Przeworsk stał się drugim ośrodkiem miejskim ziemi przemyskiej. Miasto przez lata odgrywało rolę ważnego centrum życia gospodarczego, głównie rzemiosła (tkactwo) i wymiany handlowej. Liczne najazdy wojsk tatarskich, kozackich, rosyjskich i szwedzkich spowodowały upadek Przeworska. Na przełom wieków XIX i XX przypada wzmożony rozwój miasta związany z powstaniem ordynacji Lubomirskich (1825), budową cukrowni (1895) i węzła kolejowego.Współcześnie Przeworsk jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem komunikacyjnym, w którym ważne arterie komunikacyjne i trzy linie kolejowe. Miasto stanowi centrum administracyjne powiatu – znajdują się tu m.in. starostwo, sąd rejonowy, prokuratura rejonowa, komenda powiatowa Policji i Państwowej Straży Pożarnej.W mieście znajduje się ok. 60 obiektów zabytkowych. Do najważniejszych z nich należą: gotyckie klasztory obronne: Bernardynów (Kościół Świętej Barbary) i Bożogrobców (Bazylika z Kaplicą Grobu Bożego), Ratusz, klasycystyczny Pałac Lubomirskich, barokowy klasztor Szarytek, jedyny w Polsce żywy skansen „Pastewnik”. |  |
| gmina Adamówka | 134 | 4174 | Adamówka to gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. Siedzibą władz gminy jest Adamówka. Według danych z 30 czerwca 2011 gminę zamieszkiwało 4338 osób. Gmina leży w obrębie Sieniawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Rozwija się tutaj hodowla ryb, uprawa owoców i warzyw. | |
| gmina Gać | 36 | 4672 | Gać – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.Siedziba gminy to Gać.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 4571 osób. | |
| gmina Jawornik Polski | 63 | 4612 | Jawornik Polski – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.Siedziba gminy to Jawornik Polski.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwały 4862 osoby. | |
| gmina Przeworsk | 91 | 14876 | Przeworsk – gmina w powiecie przeworskim w województwie podkarpackim, otaczająca promieniście miasto Przeworsk, 14 km od Jarosławia i 38 km od Rzeszowa. Gmina o charakterze rolniczym.W gminie leżą miejscowości: Chałupki-Gorliczyna-Szewnia Gorliczyna Grzęska Gwizdaj Łazy Mirocin Nowosielce Rozbórz Studzian Świętoniowa Ujezna Urzejowice Wojciechówka | |
| gmina Tryńcza | 70 | 8337 | Tryńcza – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.Siedziba gminy to Tryńcza.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 8146 osób, gęstość zaludnienia wynosiła 115,4 osób/km².Gmina stanowi wąski przegub w środkowej części powiatu przeworskiego zespajający jego południowe i północne gminy. | |
| gmina Zarzecze | 49 | 7200 | Zarzecze – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. Siedziba gminy to Zarzecze.W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim. | |
| gmina Kańczuga | 105 | 12586 | Kańczuga – gmina miejsko-wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.Siedziba gminy to Kańczuga.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 12 766 osób. | |
| gmina Sieniawa | 128 | 7026 | Sieniawa – gmina miejsko-wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie przemyskim.Siedziba gminy to Sieniawa.Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwały 6852 osoby. | |